Thema’s > Bestuurlijke indeling.
Staatsvorm
Portugal is een parlementaire democratie met een republikeinse staatsvorm. De grondwet dateert uit 1975-1976 met wijzigingen in 1982, 1989-90, 1992 (in verband met het EU-Verdrag van Maastricht) en in 1997.
Parlement
De uitvoerende macht ligt bij het parlement, de Assembléia Nacional, dat uit één kamer bestaat. De 230 leden van het parlement worden om de vier jaar gekozen volgens het systeem van evenredige vertegenwoordiging binnen grotere districten (mengvorm).
Het parlement mag de grondwet iedere vijf jaar met tweederde van de stemmen herzien of het mag een buitengewone herziening goedkeuren met een meerderheid van viervijfde van de stemmen. De laatste wijziging van de grondwet in 1997 had betrekking op de invoering van een referendum. Door het referendum kan nu ook de grote emigrantengemeenschap meedoen met presidentsverkiezingen.
Burgers hebben stemrecht vanaf hun achttiende jaar.
De belangrijkste politieke partijen zijn de Socialistische Partij (PS), de Sociaal Democratische Partij (PSD), de Portugese Communistische Partij (PCP), de rechtse Partido Popular (PP) en de Democratische Vernieuwing (PRD). De laatste algemene verkiezingen zijn gehouden in 2005. De uitslag was als volgt:
Partij Zetels Partido Socialista (PS) (Sociaaldemocraten) 121 zetels Partido Social Democrata (PSD) (Liberaalconservatieven) 75 zetels Partido Comunista Português (PCP) (Communisten) Met PEV 12 zetels Partido Ecologista Os Verdes (PEV) (Groenen) Met PCP 12 zetels Partido Popular (PP) (Nationaalconservatieven) 12 zetels Bloco do Esquerda (BE) (Socialisten) 8 zetels Overige Partijen 0 zetels
President
De president wordt rechtstreeks gekozen voor een periode van vijf jaar. Een president kan maximaal twee keer herkozen worden. Hij beschikt over diverse bevoegdheden. Zo benoemt hij op basis van de verkiezingsresultaten de premier, die de regering samenstelt. De regeringsleden worden ook officieel door de president benoemd. Deze heeft bovendien het recht vervroegde verkiezingen uit te schrijven of een nieuwe premier te benoemen als de regering tussentijds aftreedt.
De laatste presidentsverkiezingen vonden plaats begin2006. Daarbij werd de president Anibal Cavaco Silva (PSD).
Premier
Na de verkiezingen in 2005 is José Sócrates, benoemd als premier.
Provincies en autonome regio’s
Portugal is verdeeld in elf provincies (van noord naar zuid):
1. Minho 2. Trás-os-Montes 3. Alto Douro 4. Douro Litoral 5. Beira Alta 6. Beira Baxia 7. Estramadura 8. Ribatejo 9. Alto Alentejo 10. Baixo Alentejo 11. Algarve
De provincies zijn op hun beurt weer onderverdeeld in 18 districten en twee autonome regio’s (de Azoren en Madeira) met aan het hoofd een benoemde gouverneur.
De kwestie van autonome regio’s is vaak in het verleden aan de orde geweest, maar de uitslag van een referendum dat in 1998 hierover werd gehouden, was negatief.
De districten en autonome regio’s van Portugal zijn:
Aveiro – Azoren (Açores, autonome regio) – Beja – Braga – Bragança – Castelo Branco – Coimbra – Evora – Faro – Guarda – Leiria – Lissabon – Madeira – Portalegre – Porto – Santarem – Setubal – Viana do Castelo – Vila Real – Viseu
Gemeenten
De districten zijn weer onderverdeeld in gemeenten (concelhos). Gemeentebesturen zijn financieel sterk afhankelijk van de centrale regering.